Kledingregels

Wat zijn de spanningen? 

We vroegen de jongeren naar hun ervaringen met de kledingregels en hoe ze er al op aangesproken zijn geweest. We willen daarbij benadrukken dat we geen analyse voor afzonderlijke scholen hebben gemaakt. Alle scholen zijn anders, wij willen vooral een algemeen beeld geven van het Leuvense onderwijs. 

Een groot deel leerling werd inderdaad aangesproken op “te” blote kledij. Maar er waren ook heel wat andere voorbeelden, zoals “te” warme kledij (bv. een jas in de klas), een kap of muts, schoeisel (bv. birckenstocks),... 

Niet alle leerlingen worden even snel aangesproken. Het valt op dat jongens in onze bevraging voor het grootste deel nog nooit zijn aangesproken, in tegenstelling tot meisjes. Verschillende meisjes getuigen dat de regels niet hetzelfde zijn voor jongens. 

• “Ik had een rokje aan en een jongen van mijn klas zat naast me met een nog kortere short. Ik kreeg straf, hij heeft nooit een opmerking gekregen.” 
•  “Er stonden twee meisjes met een korte crop top en daarnaast stond een jongen met zijn hemd open. Je zag dus zijn bovenlijf. Die twee meisjes moesten naar de directie, terwijl de jongen niet eens een opmerking kreeg.”

Ook wordt er meerdere keren aangehaald dat meisjes met ‘een maatje meer’ sneller worden aangesproken. 

• “Ik droeg een iets strakkere bloes en een vriendin droeg hetzelfde, maar ik werd alleen aangesproken omdat ik grotere borsten heb.”
• “Ik had een een bloesje aan waar mijn buik een beetje bloot was. Andere leerlingen die iets magerder zijn, hadden eenzelfde soort topjes aan. Maar alleen ik werd er over aangesproken.”

Het valt hierbij ook op dat de opmerkingen niet alleen van leerkrachten komen. Verschillende meisjes geven aan ook al door medeleerlingen aangesproken te zijn geweest. Volgende commentaren geven ook aan dat jongeren zelf vaak meningen klaar hebben:

• “Ik vind dat meisjes niet overdreven naar school moeten komen met kleding. Het is en blijft school. Natuurlijk mag je met spaghetti bandjes komen maar je moet niet heel je lichaam laten zien.”
• “Natuurlijk moet de kledij van meisjes niet te kort zijn.”
• “Ik vind dat jongens gewoon respect moeten hebben voor meisjes en hun niet direct slet ofzo noemen omdat de ene een wat korter rokje heeft dan de andere.”

Voor ons maakt dit des te meer duidelijk dat we er meer dialoog zou moeten zijn over wat wel of niet gepast is. Momenteel zorgt dit onderwerp voor heel wat frictie, ook tussen leerlingen. 

Hoe worden jongeren aangesproken en wat is de impact? 

We vroegen ook naar de manier waarop leerlingen aangesproken worden en de impact daarvan. Hier zijn enkele getuigenissen:

• “Er werd op een kwade manier geroepen op mij.”
• “Ik had een pull aan waar je schouder kon zien en zo dus ook mijn bh bandje. Een leerkracht heeft toen tegen mij gezegd dat dat vulgair was.”
• “Ik voelde mij hier echt niet comfortabel bij omdat ze dit zei voor heel de klas en ze het liet lijken alsof ik sletterig was gekleed.”
  
• “Ik liep naar de toiletten, terwijl ik iemand van het secretariaat tegenkwam. Zij heeft toen met een super arrogante attitude over heel de blok geschreeuwd dat mijn bovenstuk iets te kort was waardoor iedereen natuurlijk om keek. Ik voelde mij bekeken en wilde liefst zo snel mogelijk naar huis om iets anders aan te doen. Ik heb me nog een hele dag slecht gevoeld.”
• “De leerkracht gaf de opmerking voor de hele klas. Ik voelde me gegenereerd, boos, en geïrriteerd.”
• “Dit werd niet op de meest vriendelijke manier gezegd. Achteraf voelde ik me slecht en begon ik te twijfelen aan mezelf.”

Als de opmerking wel op een vriendelijke, rustige manier gebeurt, lijken jongeren meer begrip op te kunnen brengen. 

• “Slechts 1 keer over bandjes tijdens LO, maar het gebeurde heel vriendelijk en constructief en heb me er niet naar moeten aanpassen.”

Door de manier waarop leerlingen worden aangesproken, voelen ze zich vaak slecht en gedemotiveerd. Bovendien zijn er vaak nog extra consequenties. Sommige leerlingen kregen bijvoorbeeld al strafstudie voor spaghettibandjes of blote schouders.

De ideale dresscode volgens leerlingen

We vroegen de jongeren wat voor hen de ideale dresscode op school zou zijn. Ongeveer 44% van de jongeren zegt dat er geen kledingvoorschriften zouden moeten zijn. Maar als je gaat doorlezen, is het beeld wel genuanceerder. Heel wat jongeren beseffen dat er een middenweg nodig is, en gebruiken woorden als ‘gepast’ en ‘deftig’ in hun beschrijving van wat zou moeten kunnen. Mogelijk varieert de definitie van wat gepast is soms lichtelijk, maar uiteindelijk denken wij dat de mening van leerlingen en leerkrachten niet zó ver uit elkaar zitten. 

Wat jongeren vooral vragen, is wat meer vertrouwen. Vertrouwen dat ze genoeg gezond verstand hebben om zelf te beslissen wat ze willen dragen. Uiteindelijk is dat ook een leerproces waar ze zelf door moeten gaan.

• "Je kleren zelf kunnen kiezen is deel van onze ontwikkeling tot volwassene, jongeren moeten kunnen experimenteren met hun eigen stijl en waar zij zich goed in voelen."
  
• "Door van het principe van eigen (mentaal) welzijn uit te gaan, leer je jongeren net bij over eigenwaarden en respect voor je lichaam en dat van anderen."  

Uit onze bevraging kwam ook dat er regels mogen zijn, maar dat de directie die best met inspraak van de leerlingen zou opstellen. 

• "De mensen die de regels maken staan vaak ver weg van de jongeren en kunnen niet altijd volledig begrijpen waarom het voor hen belangrijk is om op bepaalde manieren zichzelf te kunnen uiten."

• "Ik zou er samen (respectvol en beleefd) over willen praten."
• "Laat de regels samen met de leerlingenraad maken."

Als laatste werd er ook vaak aangehaald dat de regels gelijk moeten zijn voor iedereen. Tussen jongens en meisjes, tussen mensen met verschillende maten, tussen religies... 

• "Ik wil vooral een dresscode die niet discrimineert. Niet tussen jongens en meisjes en alles daartussen, niet tussen verschillende huidskleuren. Niet tussen verschillende afkomsten of religies. En geef mensen het recht om zich te uiten."
• "Meer gelijkheid tussen man en vrouw, ik heb het gevoel dat de huidige regels vooral afgestemd zijn op meisjes."
• "Ik wil regels die niet discrimineren op vlak van gender en lichaamsbouw."
• "Ik wil als jongen ook make-up en sieraden mogen dragen."

We kunnen dus concluderen dat jongeren vinden dat ze zelf de verantwoordelijkheid kunnen dragen om te beslissen over wat wel en niet gepast is voor school, haatdragende taal kan niet en de regels zouden gelijk moeten zijn voor iedereen. De regels moeten gedragen worden door heel de school en leerkrachten moeten ze samen met leerlingen herbekijken.