Samenleving

Kiezen is altijd verliezen

19 maart 2019
Door: MIJNLEUVEN
Hoe omgaan met keuzestress?

Elke dag maken we maar liefst 35.000 keuzes, sommige klein en met weinig gevolgen, andere
groter en bepalend voor de rest van ons leven. Van kiezen of we koffie of thee willen tot studiekeuzes en zoveel meer. Het overgrote deel van die beslissingen maken we onbewust. Maar dat kleine deel waar we heel bewust mee omgaan, verloopt soms erg moeizaam. Maar wat maakt kiezen zo moeilijk? En hoe doen we dat eigenlijk? We zochten het uit!

Tekst: Joyce Detiège // Foto: Shutterstock.com

De laatste decennia is onze vrijheid heel sterk toegenomen. Vroeger hadden jongeren niet de optie om hoger onderwijs te volgen, en ook de jobs waren heel beperkt. Tegenwoordig kunnen we alles worden wat we willen. En ook privé hebben we meer vrijheid. Verder studeren of werken, thuis wonen of op kot gaan, in België blijven of naar het buitenland gaan, trouwen of samenwonen... Alles is mogelijk. En we willen kost wat kost de juiste keuze maken. Dat is voor veel mensen stresserend. Logisch ook. Want als je zelf kiest, ben je ook zelf verantwoordelijk voor de gevolgen. Een luxeprobleem van deze tijd. Maar hoe gaan we daar nu het best mee om?

Om te beginnen vroegen we enkele Leuvense jongeren hoe zij omgaan met al die keuzes. Tuur, Mart, Hanne en Kobe vertellen over hun ervaring.

Wanneer heb je last van keuzestress?
Mart: “Op restaurant kan ik heel lang twijfelen over wat ik wil bestellen. Meestal stel ik dan aan mijn zus voor om twee gerechten te delen. Zo hoef ik niet te kiezen.”
Hanne: “Soms kan ik bij de Chiro moeilijk kiezen bij welke groep ik mij aansluit. Ik wil graag winnen (lacht). Ik ben ook keeper bij een waterpoloteam. Ik speel zowel bij de kadetten als bij de volwassenen. Beide teams hadden op een dag tegelijk match. Kiezen bij welke ploeg ik op dat moment zou keepen was voor mij echt enorm moeilijk.“

Welke keuzes vond je al écht moeilijk?
Tuur: “Toen ik niet goed wist welke richting ik wilde volgen. Wat ik later zou worden of wat ik wilde doen met mijn leven.”
Mart: “Ik denk niet dat ik al voor zo’n belangrike keuze gestaan heb. Ik doe gewoon wat in mij opkomt. Als het dan een foute keuze blijkt, kies ik de volgende keer wel iets anders.”
Kobe: “Wat ik later wil doen en welke studie ik daar dan best voor volgde, vond ik een heel moeilijke keuze. Ook kiezen of ik naar het buitenland ga of hier blijf.”

We willen kost wat kost de juiste keuze maken, dat is voor veel mensen stresserend

Waar vind je hulp bij het maken van moeilijke keuzes?
Tuur: “Toen ik van richting wilde veranderde, vertelde ik dat eerst aan mijn vrienden. Maar zij wilden gewoon dat ik bleef (lacht). Daarna praatte ik er ook met mijn ouders over. Zij steunden me en zeiden dat we dan best naar andere richtingen moesten kijken.”
Hanne: “Ik overlegde met mijn zus welke van de twee matchen ik zou keepen. Maar eigenlijk deed ik uiteindelijk het omgekeerde van wat zij zei (lacht).”
Kobe: “Ik heb vooral alleen beslist. Wanneer je voor een zware beslissing staat, moet je vooral even aan jezelf denken en niet aan anderen.”

Heb je tips om kiezen gemakkelijker te maken?
Tuur: “Als je twijfelt over je studierichting, ga dan naar veel opendeurdagen. Hoe meer info je krijgt, hoe duidelijker wordt wat je wel of niet wil.”
Hanne: “Als je niet zeker bent of je bv. een bepaalde hobby nog wil verderzetten, dan raad ik aan om het gewoon nog even vol te houden. Pas wanneer je echt geen positieve punten meer vindt, is het tijd om ermee op te houden.”
Kobe: “Bij een belangrijke keuze moet je kiezen voor wat jij écht wil. Zonder dat je met de mening van andere mensen in je hoofd zit. Ik maak dan een lijstje met argumenten en tegenargumenten om iets al dan niet te kiezen.”
Mart: “Mijn raad is om vooral niet te veel na te denken. Doe gewoon en je ziet wel hoe het uitdraait.”

HOE DOEN WE DAT EIGENLIJK, KEUZES MAKEN?
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we tijdens onze keuzes gedreven worden door vijf principes: overleving, liefde en erbij horen, macht, vrijheid en plezier. Die principes gelden vooral bij keuzes die we automatisch maken, zoals kiezen om te eten omdat we alleen zo kunnen overleven. Wanneer er persoonlijke keuzes gemaakt worden, zoals bv. een studierichting of relaties die we aangaan, dan zijn die principes minder toepasbaar. Voor die keuzes baseren we ons meestal op gevoelens en voorkeuren. Kiezen is hoe dan ook vermoeiend, waardoor we stress ervaren wanneer we er teveel moeten maken.

DAAROM ACHT TIPS DIE JE HELPEN OM KEUZESTRESS TE VERMINDEREN.

1. Besef dat keuzes maken een luxeprobleem is.
Niet iedereen heeft de mogelijkheid om te kiezen wat ze bv. ’s avonds eten. Relativeer dus je keuze, zeker als het om iets banaals gaat.

2. Ken jezelf.
Hoe beter je jezelf kent, hoe beter je keuzes maakt die bij je passen. Wat vind je leuk? Wat doe je graag?

3. Beperk je keuzes.
Kan je niet kiezen welke confituur je op je boterham wil? Zorg dan dat je maar één soort in huis hebt. Door keuzes te beperken, bied je je hersenen rust. Het is niet voor niets dat Steve Jobs altijd een zwarte coltrui droeg. Minder keuzes betekent minder stress en minder mentale vermoeidheid.

4. Blijf bij je eerste gedacht.
Je eerste idee is meestal het beste idee. Het is omdat alle andere opties ook een mogelijkheid vormen dat je van je eerste idee begint af te wijken.

5. Geef jezelf een deadline.
Slaap er een nachtje over, maar hak de knoop dan door. Er toch nog langer over nadenken, zorgt er niet voor dat je keuze beter wordt.

6. Keuzes zijn nooit fout.
Als je spijt hebt van een keuze maar er iets uit leerde, dan was de keuze niet fout.

7. Praat met mensen.
Zij kunnen je helpen bij het kiezen. Of je op z’n minst minder eenzaam laten voelen, want iedereen moet soms moeilijke keuzes maken.

8. Besef dat fouten maken menselijk is.
We zijn geen perfecte wezens. Neem het jezelf niet te hard kwalijk als je eens een keer een minder goede beslissing maakt.

19 maart 2019
Door: MIJNLEUVEN