Samenleving

Jongeren en roken, hoe zit dat eigenlijk?

16 maart 2017
Door: MIJNLEUVEN
10 jongeren leggen hun vraag voor aan een expert.

Hoewel het aantal rokers daalt, zijn er nog steeds heel wat jongeren die meerdere sigaretten per dag roken. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor je lichaam, en daar staan de jongeren niet altijd bij stil. mijnLeuven verzamelde 10 vragen over roken en legde ze voor aan Laura Jacobs, erkend tabakologe.
Tekst: Sandro Martin / Beeld: Yana Moels

Verbetert je concentratie van roken? - Lisa (19)
“Dit is een fabel! Wanneer je regelmatig rookt, zal je merken dat je het hunkeren naar een volgende sigaret soms niet kan uitstellen. Je kan je niet meer concentreren op je schoolwerk of wat dan ook. Je rookt een volgende sigaret en nadien lukt het opnieuw om je te concentreren. Tot het na een tijdje weer begint te kriebelen. Het zijn de constante afkickverschijnselen bij een roker die tot concentratieverlies leiden.”

Wat maakt de sigaret ongezond? - Johan (16)
“Een sigaret bevat niet alleen nicotine, maar ook nog meer dan 1000 andere stoffen. Deze stoffen zijn stuk voor stuk giftig. Wat er precies allemaal in een sigaret zit, blijft tot op heden voor een groot deel geheim gehouden voor de consument. Wat men wel zeker weet is dat tabak niet zo natuurlijk is als het lijkt. De tabak wordt bewerkt met chemische producten om ervoor te zorgen dat deze minder onsmakelijk is en sneller wordt opgenomen in het bloed.”

Waarom zijn sigaretten verslavend? - Luc (15)
“Sigaretten zijn verslavend omwille van de ingrediënten die erin zitten. Het zijn eigenlijk chemische fabriekjes die men volledig heeft leren afstemmen op de wensen van hun verbruiker. Roken is extreem verslavend maar jammer genoeg sociaal vrij goed aanvaard. Na een tijd kennen rokers heel wat goede eigenschapen toe aan hun sigaret. Het lijkt hen te ontspannen, het geeft hen een stoer gevoel. Ook deze factoren houden de verslaving in stand.”

Ga je er echt ouder uitzien als je rookt? - Peter (17)
“Ja! Onderzoek met foto’s van identieke tweelingen toonde aan dat de ondervraagden snel de roker uit het duo konden aanduiden. Hun huid ziet er valer uit en ze hebben meer rimpels. Rokers krijgen veel sneller rimpels. Veroudering lijkt daardoor 5 keer zo snel te verlopen. Wanneer iemand stopt met roken, stopt ook dit snelle verouderingsproces.”

Kun je roken compenseren? - Lisa (14)
“Ik zou jongeren altijd het advies geven om nooit te beginnen roken. Helemaal compenseren kan niet. Daarvoor is roken te ongezond. Je kan echter wel kiezen voor een gezonde levensstijl met veel fysieke activiteit. Wanneer je wilt stoppen met roken kan je jezelf ook afleiden door meer aan sport te doen of bijvoorbeeld meer gezonde tussendoortjes te voorzien.”

Welke methode wordt het meest gebruikt om te stoppen? - Anne (15)
“Meestal stoppen mensen op wilskracht. Soms gaat hier een lang gedachtenproces aan vooraf, soms is het echter gewoon een impulsieve ingeving. Herval komt jammer genoeg heel vaak voor. Toch is deze methode voor jongeren vaak succesvol aangezien zij vaak nog niet sterk verslaafd zijn. In Vlaanderen zijn er specifieke rookstopprogramma’s voor jongeren. Meer informatie daarover kan je vinden op smartstop.be of tabakstop.be.”

“Mensen die al lang roken en dus erg verslaafd zijn kunnen zich best laten begeleiden wanneer ze willen stoppen met roken. Daarnaast kan men nicotinevervangers (kauwgom, pleisters,…) gebruiken die kunnen helpen bij de lichamelijke ontwenning. Bovendien bestaan er speciale medicijnen. Deze kan je enkel verkrijgen na een bezoek aan een (huis)arts.”

“Sinds kort is het gebruik van de e-sigaret ook in België in opmars. De lange termijn effecten van deze e-sigaret zijn nog onvoldoende gekend. Toch lijkt de e-sigaret meer en meer zijn plaats te vinden binnen de bestaande manieren om te stoppen met roken.”

Wat zijn de belangrijkste ontwenningsverschijnselen? - Tym (16)
“Heel wat rokers voelen zich niet zo goed in hun vel wanneer ze pas gestopt zijn. Vaak zijn ze wat rusteloos of angstig. Daardoor hebben stoppende rokers vaak de neiging om meer te snoepen. Het gebeurd ook regelmatig dat mensen minder goed slapen wanneer ze net gestopt zijn. Gelukkig zijn deze verschijnselen van korte duur! Even doorbijten dus om nadien een veel gezonder en vrijer leven te kunnen leiden.”

Hoe lang heb je een verhoogd risico op longkanker? - Thomas (15)
“Dat hangt wat af van hoe lang en hoe veel iemand heeft gerookt. Iemand die 40 jaar lang een pakje per dag rookt, zal langer een verhoogd risico hebben dan iemand die maar enkele jaren enkele sigaretten per dag heeft gerookt. Nooit beginnen of tijdig stoppen is dus echt de boodschap. Wie kan beginnen, kan ook stoppen.”

Kom je aan als je stopt? - Karla (17)
“Iedere roker heeft een interne kachel; onze stofwisseling. Deze kachel brandt bij rokers iets harder. Wanneer men stopt, zal de stofwisseling zich normaliseren. Hierdoor kan een volwassene zo’n twee tot vier kilo bijkomen in de eerste periode na het stoppen.
Bovendien is stoppen met roken vaak een goed moment om ook andere goede gewoonten (opnieuw) aan te vatten. Sporten, gezonde voeding, water drinken,… passen allemaal in dit rijtje. Eventuele extra kilo’s zullen dan zo weer verdwijnen.”

Zijn er medicijnen tegen roken? - Pol (15)
“Ja, deze bestaan. Toch richten deze medicijnen zich voornamelijk op volwassenen en zeer verslaafde rokers. Een (huis)arts moet je geschikt bevinden om zo’n medicijn te nemen. Wanneer je in aanmerking komt voor deze medicijnen, kunnen ze helpen bij het aanpakken van de chemische verslaving. Door de chemische verslaving aan te pakken, kan je gemakkelijker focussen op je gedrag en geestelijke verslaving.”

Met dank aan: Laura Jacobs, erkend tabakologe werkzaam bij de Groep Idewe (Haasrode)

Wist je dat:
- bijna een kwart van de jongeren (23%) tussen 12 en 16 jaar heeft ooit gerookt
- bijna één op tien (8%) rookte al een eerste sigaret voor de leeftijd van 12 jaar
- het percentage rokers stijgt met de leeftijd. Op 16-jarige leeftijd heeft maar liefst 40 procent van de jongeren ooit gerookt. 6 procent rookt dagelijks, tegenover 1 procent bij de 12 tot 13-jarigen.

Volksgezondheidenzorg:
https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/roken/cijfers-context/huidige-situatie#node-rookgedrag- scholieren-naar- leeftijd

16 maart 2017
Door: MIJNLEUVEN