Tekst: Marie Vaes / Beeld: Shutterstock & TikTok
Een dag tegen faalangst houdt in dat er die dag in geen enkele school in Vlaanderen een toets of een deadline gepland staat. De dag vindt elk jaar plaats de eerste donderdag na de paasvakantie, verschillende scholen in Vlaanderen doen er al aan mee, maar nog lang niet allemaal.
Femke wil met dit initiatief vooral bewustzijn creëren rond faalangst, ze vindt dat te weinig leerkrachten, scholen, directeurs en ministers zich hiervan bewust zijn. Femke kampt zelf met faalangst. Ze legt de lat voor zichzelf heel hoog, zowel op muzikaal vlak als op schoolvlak. Om faalangst op de kaart de kaart te zetten heeft ze onlangs een nummer geschreven ‘7 op 7’, voor haar is dit een lied dat je op een pauze kan geven als het allemaal even te veel is.
Wat is faalangst?
Het woord zegt het zelf, angst om te falen, angst dat wat je moet doen mislukt. Faalangst uit zich op verschillende vlakken en in verschillende situaties. Je kan zowel sociale, cognitieve als motorische faalangst hebben. Als je last hebt van cognitieve faalangst hebt, dan heb je schrik om slecht te presteren op school. Sociale faalangst betekent dat je angstgevoelens ervaart in het omgaan met anderen. Motorische faalangst houdt in dat je bang bent om slecht te presteren tijdens het sporten. Faalangst kan zich dus voordoen in allerlei situaties: op het werk, in de klas, in de turnzaal, op het voetbalveld, tijdens het koken voor vrienden, …
Effecten van faalangst op het lichaam
Er zijn verschillende gevolgen van faalangst. De gevolgen van faalangst zij grotendeels fysiek en mentaal. Faalangst kan leiden tot stress en spanningsklachten, die op allerlei manieren problemen kunnen veroorzaken. Zoals, piekeren, slecht slapen, prikkelbaar zijn, …
Daarnaast heeft faalangst ook effect op het mentaal functioneren van een persoon. Faalangst heeft veel negatieve gevolgen op het zelfbeeld van de persoon. Ze praten zelden positief over zichzelf en als ze iets goed doen, dan schrijven ze dat vaak toe aan toevalligheden en niet aan hun eigen kunnen.
Welke vormen van faalangst zijn er?
Er zijn twee verschillende vormen van faalangst. Een eerste vorm is positieve faalangst, naast een gevoel van spanning ervaar je ook gedrevenheid. Mensen zijn zo extra gemotiveerd en werken hierdoor heel geconcentreerd en gedetailleerd. Het resultaat is positief, daarom wordt deze vorm door veel mensen niet als faalangst gezien. Daar tegenover staat negatieve faalangst, bij negatieve faalangst wordt de opdracht gezien als iets wat vermeden moet worden, iets dat toch zou mislukken. Personen die last hebben van deze vorm van faalangst, zijn zodanig bezig met hun angstgevoel en verliezen hierdoor het zich op wat ze moeten doen. Ze hebben het dan erg moeilijk zich te focussen en panikeren, waardoor ze in een negatieve spiraal terecht komen.
Veel mensen denken dat faalangst en perfectionisme hetzelfde is, dat is niet zo. Bij faalangst is er sprake van het minder goed willen doen als de ander. Perfectionisme houdt in dat je het sowieso beter wilt doen dan de ander. Je maakt er een wedstrijd van, zodat andere zeker niet van jou denken dat je het niet kan.
Hoe faalangst aanpakken
Online zijn verschillende laagdrempelige tips te vinden, de voornaamste zijn: beseffen dat fouten maken normaal is, bereid je goed voor op taken zo krijg je meer controle over de situatie, pak je uitstelgedrag aan, doe wat je graag doet in je vrije tijd. Het kan ook helpen om met iets gemakkelijk te beginnen dat vergroot je gevoel van zelfvertrouwen.
Het is ook belangrijk dat leerkrachten op een verantwoorde manier met faalangst omgaan, een van de voornaamste tips voorkrachten is focussen op de inspanning en niet op het resultaat. Daarnaast is het ook belangrijk om competitie in de klas te vermijden.
Naast deze manier waarop je zelf kan omgaan met faalangst zijn er professionals die je te hulp kunnen staan met therapiesessies. Een van de bekendste manieren om faalangst aan te pakken is faalangsttraining. Dat is een individuele training van 10 uur waarin he met een met een psycholoog aan de slag gaat en onderzoekt welke gedachten de oorzaak zijn van jouw faalangst. Een voorbeeld hiervan is de faalangsttraining voor jongeren van de KU Leuven. Zij organiseren groepstrainingen voor alle middelbare scholieren. In 9 groepssessies proberen ze jouw angst onder controle te krijgen.
Dag tegen faalangst
Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 10 leerlingen, leidt aan een ernstige vorm van faalangst. In de 3de graad is dit gemiddeld 4 op de 10 leerlingen. Dat is best veel, dat bewijst nog maar eens dat het voor middelbare scholieren een gunstig effect zou hebben om een dag tegen faalangst in te voeren. Doet jouw school al mee?
Check hier de oproep van Femke op TikTok.
Heb je nog vragen over faalangst? Aarzel zeker het CLB bij jou op school te contacteren, je kan ook altijd terecht bij het JAC (jongeren advies centrum).
