Alcohol, het is iets waar we allemaal in contact mee komen. Sommigen hebben geen enkel probleem er neen tegen te zeggen, anderen des te meer. En nog anderen hebben er gewoon veel vragen bij. Hoe dat nu juist zit met alcohol en wat erbij komt kijken, zocht mijnLeuven – aan de hand van jullie vragen – uit!
Met dank aan: de dienst Alcohol- en drugspreventie van stad Leuven
Hoe ontstaat een alcoholverslaving?
Een verslaving is een negatief gevolg van overmatig drinken. Maar het is niet omdat je alcohol drinkt dat je sowieso verslaafd wordt. Het gebruik van alcohol kan je opdelen in vier stadia: experimenteren, regelmatig gebruiken, problematisch gebruiken en tenslotte verslaving. Er zijn veel mensen die blijven hangen in één van de eerste drie fasen. Maar er zijn er ook die belanden in de zone van verslaving. Wie in deze fase zit, gebruikt alcohol systematisch. Dat wil zeggen dat ze dagelijkse drinken en niet meer zonder alcohol kunnen. Een belangrijke factor die ervoor zorgt dat mensen verslaafd worden is tolerantie. Hoe vaker en hoe meer je drinkt, hoe moeilijker het wordt om hetzelfde effect te bereiken. Daardoor heb je steeds meer alcohol nodig.
Is een alcoholprobleem erfelijk?
Een alcoholprobleem kan voor een stukje genetisch bepaald zijn, maar er zijn zeker ook andere oorzaken. Een verslaving is eigenlijk verbonden aan drie samenhangende factoren. Beter bekend als de drie M’s: mens, middel en milieu. De menselijke factor, dat zijn dan iemands (unieke) genetische eigenschappen, het karakter, doorzettingsvermogen, gewicht, lengte... Met middel wordt het verslavende product zelf bedoeld. Nicotine is bv. heel verslavend, alcohol is tegenwoordig makkelijk verkrijgbaar, enz. En bij milieu draait het om de omgeving en situatie waarin iemand opgroeit. Heb je als kind gezien dat je ouders veel alcohol dronken, dan zal je zelf ook sneller de neiging hebben om te drinken. Je hebt namelijk niets anders gekend. Voor jou is het drinken van alcohol iets ‘normaal’.
Heeft iedereen (evenveel) aanleg om alcoholverslaafd te zijn?
Dat heeft heel veel te maken met de menselijke factor: met wie je bent, wat je verleden is, enz. Iedereen is anders, dus je kan eigenlijk niet met zekerheid zeggen of iemand makkelijk verslaafd wordt of niet.
Klopt het alom bekende weetje dat er hersencellen afgebroken worden iedere keer je alcohol drinkt?
Het klopt inderdaad dat alcohol de groei van de hersenen afbreekt en bemoeilijkt. De hersenen van een mens groeien ongeveer tot je 24ste , dus ze zijn al die jaren erg ‘fragiel’. Wanneer je overdreven veel alcohol drinkt, heeft dat een nadelig gevolg voor de groei van je hersenen.
Hoe oud zijn jongeren gemiddeld wanneer ze voor het eerst alcohol drinken?
De meeste jongeren zijn redelijk jong wanneer zo – weliswaar op een onschuldige manier – in aanraking komen met alcohol. Ze krijgen hun eerste slok bier meestal thuis aangeboden, zoals bv. tijdens hun eerste communie. De helft van de min 16-jarigen heeft ooit al eens alcohol gedronken. Zestien jaar is een scharnierleeftijd; er zijn weinig jongeren die pas nadien hun eerste glas drinken.
Welke soort drank is het schadelijkst voor onze lever?
Het is niet zozeer de soort die bepaalt hoe schadelijk de gevolgen zijn. Het draait allemaal rond de aanbevolen hoeveelheid. Het is heel belangrijk om alcohol te drinken in de glazen die ervoor bestemd zijn: bier in een bierglas, wijn in een wijnglas… De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO, World Health Organisation) heeft onderzocht hoeveel mensen mogen drinken en kwam tot de volgende conclusie: mannen mogen 21 eenheden per week drinken, vrouwen 14. Met eenheden wordt dan de hoeveelheden bedoeld die per drank bepaald zijn (bv. een glas bier, in een bierglas = één eenheid). Hoe meer je drinkt, hoe groter het risico op gezondheidsproblemen.
Hoe ga je om met iemand in je naaste omgeving die te veel drinkt?
Het is belangrijk om steeds je verantwoordelijkheid op te nemen. Maar wanneer blijkt dat het allemaal je petje te boven gaat, moet je je verantwoordelijkheid ook uit handen durven geven. Iemand uit je omgeving die te kampen krijgt met een echte verslaving kan je niet op eigen houtje helpen. Het is daarom belangrijk om erover te durven praten. Zowel met de persoon in kwestie als met externe hulporganisaties zoals bv. het JAC waar je als jongere met dit soort vragen terecht kan.
Drinken jongeren meer dan vroeger?
Neen, dit is eigenlijk een ‘fabeltje’. Jongeren drinken niet per sé meer dan vroeger, dat lijkt soms gewoon zo omdat de sociale media alles uitsmeren. Jongeren hebben geen privacy meer, aangezien alles op het internet belandt. Dus ook foto’s van jongeren die drinken en feesten. Ouders zijn tegenwoordig zelfs veel meer betrokken met hun kinderen dan vroeger. Ze zien erop toe dat het alcoholgebruik binnen de perken blijft. Er zijn wel fenomenen die er vroeger niet waren, zoals comazuipen en binge drinking. Maar dat gaat dan steeds over een kleine groep jongeren.
Hoe gaat alcoholpreventie in zijn werk? Wordt hiermee het gewenste effect bereikt?
Het hoofddoel van de preventiedienst is het informeren van jongeren, maar ook van intermediairen. Dat zijn dan mensen die vaak in aanraking komen met jongeren zoals jeugdbewegingen, leerkrachten… Met informeren bedoelen we dan bewust maken van de mogelijke gevaren van alcohol, en dat via zoveel mogelijk kanalen. Daarom is het belangrijk dat bv. ook leiders van een jeugdbeweging hier af en toe rond werken, aangezien zij de grootste invloed hebben op jongeren. Of preventie het gewenste effect bereikt? Daar hebben we niet echt een zicht op. Het is heel moeilijk om zoiets exact te achterhalen.
Heb je een vraag rond alcohol of wil je graag meer informatie?
Neem dan contact op met het JAC of de Druglijn.