Lina El Bakkali - Humans of Europe

Onder het overkoepelende thema 'liefde', vertelt Lina (17) over haar vrienden, familie, geloof en afkomst. 

Vanaf 18 mei worden de verhalen in tekst en beeld voorgesteld aan het grote publiek op ons stadhuis. De expo loopt tot en met 25 mei!

Tekst & Foto's: Isabela Torres

Zou je jezelf even willen voorstellen?

Ik ben Lina El Bakkali. Ik ben 17 jaar en ik ben in België geboren en opgevoed, maar mijn ouders zijn afkomstig van hetzelfde kleine dorpje in Marokko. Mijn oma woonde hier al, waardoor ze allebei op een vrij jonge leeftijd naar hier zijn verhuisd.

Ga je vaak terug naar Marokko?

Normaal gezien gaan we elke zomervakantie. Dan komen we met heel de familie samen. Natuurlijk was dit de afgelopen jaren moeilijker door corona.

Hoe was de Ramadan voor jou? Vooral tijdens school?

De Ramadan viel volgens mij echt mee. Ik vind het eigenlijk makkelijker als ik dan ook school heb, want dan wordt ik afgeleid en denk ik niet enkel aan de uren en het eten. De Ramadan is een maand om tot inzicht te komen, de Koran te lezen en je band met God sterker te maken. Het is zeker ook niet schadelijk: zieke mensen en mensen met hun maandstonden mogen wel eten. Ze hebben dan een heel jaar om de gemiste dagen in te halen. Ik vind het samen eten met mijn familie wel iets speciaals aan de Ramadan. Vaak hebben we het daar te druk voor. 

Hoe was het Suikerfeest?

Het was echt geweldig! Het is een grote viering, vergelijkbaar met Kerstmis. Iedereen bereidt zich er dan ook goed op voor. In het weekend heb ik meegeholpen om de gebakjes klaar te maken. De volgende ochtend hebben we samen met mijn tante en neefje traditioneel ontbeten met veel kleine gebakjes en thee of koffie. Ondanks het traditioneel ontbijt is er veel gemoderniseerd. Zo kregen de kinderen snoepjes, koekjes en fruitsap van de moskee. In de avond is heel de familie aan mijn vaderskant langsgekomen. Ze wonen allemaal in België, dus dat is makkelijker dan de familie aan mijn moederskant, die verspreidt is over heel de wereld. Ik heb ook iedereen in de familie gebeld of gesproken om hen te feliciteren.

Ga je zelf vaak naar de moskee?

Ik ging acht jaar lang elke zondag naar de Arabische school, maar dan ben ik gestopt door school. Ik kon in het eerste en tweede middelbaar nog niet goed plannen, waardoor ik alles last minute deed. Maar ik zou zeker willen teruggaan, misschien volgend jaar. In de Arabische school leerden we schrijven, lezen en leerden we over de Koran.

Wat vond je het leukste aan de Arabische school?

De band die ik had met de anderen. Er was echt een gevoel van eenheid. Ondanks het feit dat we allemaal zo anders en uniek waren, hadden we iets dat ons sterk verbond. Ik beleefde dankzij hen en de Arabische school mijn cultuur. Ik vind het jammer dat ik niet meer zo vaak de Koran lees en niet regelmatig meer bid, want dan heb ik het gevoel dat ik die band tussen mij en mijn cultuur kwijtraak. Het is ook belangrijk om tijd door te brengen met mensen met dezelfde ideeën en waarden. Ik heb het gevoel dat ik me vaak onbewust aanpas door de hele tijd met atheïsten en christenen om te gaan. Natuurlijk heb ik zelf gekozen om aan een katholieke school te studeren met alleen jongeren van een Belgische afkomst, maar hierdoor voel ik dat ik iets mis in mijn leven. Ik kom niet echt in contact met mensen zoals ik, die een groot deel gemeenschappelijk hebben, die dezelfde cultuur en gewoontes hebben. Hoewel ik goed overeenkom met iedereen, voel ik diep in mezelf dat ik het wil en nodig heb. Hierdoor twijfel ik of ik later in Brussel of Leuven ga studeren. Daar zijn er namelijk meer culturen, die ook gemengd zijn. 

Wat zijn typische stereotypen of onwetendheden van mensen?

Om de een of andere reden vergeten mensen vaak de naam van onze God. Sommigen denken dat we geen vlees mogen eten. Dit is niet waar, we mogen enkel geen varkensvlees of haram vlees eten. Ze begrijpen ook niet dat we een eigen slager hebben. Maar ik kan deze vooroordelen en onkennis echt niet kwalijk nemen, omdat ze zo weinig in contact komen met onze cultuur en met moslims.

Hoe zie jij de hoofddoek en wil je er eentje beginnen dragen?

Ik heb er een jaar over getwijfeld, maar ik heb uiteindelijk besloten om er één te dragen. Toen ik het voor het eerst aanhad, wilde mijn moeder het zelfs niet. Ondanks mijn twijfel vond ik het belangrijk om er geen groot drama van te maken. Volgens mij moeten alle meisjes zelfstandig beslissen of ze een hoofddoek willen aandoen of niet. Aan de ene kant ben ik heel blij dat ik een keuze heb gekregen, maar aan de andere kant zou het veel makkelijker geweest zijn als ik ermee opgegroeid zou zijn. Dat zou het allemaal iets meer vanzelfsprekender maken.

Wat vind je van het verbod op hoofddoeken op school?   

Ik ga er totaal niet mee akkoord. Op de eerste schooldag heb ik toch geprobeerd om een hoofddoek te dragen. Het ging het heel goed… voor vijf minuten. Toen zei een toezichthouder dat het niet mocht en dat ik het moest uitdoen in de toiletten. Ik vind persoonlijk dat je het wel zou mogen aandoen. Dit omdat een hoofddoek onze cultuur identificeert en aantoont wie je bent en hoe je je voelt. Als je dat niet mag doen, is het alsof er een heel stuk van jezelf wordt verboden. De reden dat het wordt verboden, is om neutraliteit te behouden: croptops en spaghettibandjes mogen ook niet gedragen worden. Toch worden deze kledingstukken wel door de vingers gezien en draagt iedereen het gewoon. Je hebt recht op vrije mening en religie en ik vind dat ook een hoofddoek neutraal is. Iedereen is wie hij is, en die hoofddoek gaat het niet veranderen. Ik denk ook dat als hoofddoeken worden toegelaten op school, dat moslims meer geaccepteerd zouden worden, want mensen zouden er zo meer mee in contact komen en het daardoor beter begrijpen. Nonnen dragen eigenlijk ook een hoofddoek en dat wordt wel gerespecteerd. Waarom kan de hoofddoek van een moslim dan niet geaccepteerd worden?

Hoe uit je je geloof in het dagelijkse leven? 

Ik probeer elke dag te bidden en dikwijls de Koran te lezen, maar vaak lukt het niet om dat regelmatig te doen. Soms doe ik het een tijdje voor elke dag, en dan weer totaal niet. Ik begin, ik stop, school staat in de weg… Maar ik denk dat het wel normaal is voor tieners. En voor mij zijn die vijf keer bidden het echt waard als je bekijkt wat er allemaal is om dankbaar voor te zijn. Soms wandel ik door de natuur en verwonder ik me erover. In de Islam zijn er vijf zuilen: de geloofsbelijdenis (sjahada), de rituele gebeden (salah), het geven van aalmoezen (zakat), het vasten tijdens de ramadan (Saum) en de pelgrimstocht naar Mekka (hadi). De laatste is zeker niet voor iedereen. Ik geef zelf ook nog geen aalmoezen, maar mijn ouders wel. Deze Ramadan heb ik wat geld geschonken aan onze moskee. We geloven dat als je geld geeft om de moskee mee te helpen bouwen, dat God dan ook een huis in het paradijs voor jou zal bouwen.

Hoe is het om met deze (Islam) waarden te leven?

Doordat deze waarden niet altijd overeenkomen met de waarden van de Belgische cultuur, voel ik me soms wel alleen. Ik mis een gemeenschap, mensen die me begrijpen. Zo hebben we andere gewoontes. Neem bijvoorbeeld drinken en uitgaan. De meerderheid van de tieners drinkt als ze uitgaan, maar ik niet. Hoewel ik vind dat alcohol niet noodzakelijk is om plezier te hebben, is hun idee van plezier dus anders dan die van mij. Ook onze rituelen zijn anders: zoals het bidden, over islamitische dingen praten, over de grote verschillen tussen wat je mag en wat niet mag. Ondanks dat alles geloof ik echt dat het perfect mogelijk is om de twee culturen te combineren.

Is het moeilijk om alle geloofsregels te volgen?

Ik vind van niet. De regels zijn er eigenlijk om je te beschermen en pijn te voorkomen. Zo zit er een schadelijke stof voor de mens in varkensvlees. Alcohol is slecht voor de hersenen en het drinken ervan is volgens mij ook totaal niet nodig om plezier te hebben tijdens uitgaan. Het vasten zorgt voor momenten van inzicht en dankbaarheid. Ik zie de regels veel meer als een vasthoud dan als verplichtingen. Tijdens het bidden creëer je volgens mij een sterkere band met God en met je eigen ‘ik’ oftewel ‘imam’. Het kan een beetje worden gezien als een ziel. Het is datgene dat je hoop geeft en waaraan je je kan vasthouden. Ik heb het gevoel dat een godsdienst echt een houvast is. Als je verdrietig bent, vind je er echt je steun. Ik vind het dus eigenlijk wel goed dat ik gelovig ben. En die regels volgen, zijn daar een onderdeel van. 

Voel jij je 100% op je plaats in België?

Ja zeker weten. Moslims bevinden zich overal op de wereld, daardoor voel ik me niet minder moslim door Belg te zijn. Ik ben ook in België opgevoed, dus dat is ook een deel van mijn identiteit. Ik kom niet zo veel in contact met mijn eigen cultuur en dat mis ik wel. Ik ben een uur onderweg naar de dichtstbijzijnde moskee, want ik woon iets verder buiten de stad, waardoor het moeilijker is.

Voel jij je 100% op je plaats in Marokko?

In Marokko voel ik me ook 100% op mijn plaats. Ik associeer het vooral met de zomer, omdat we altijd tijdens de zomervakantie gaan. Hoewel er zoveel verschillen zijn tussen België en Marokko, vind ik dat we allemaal mensen zijn en samen zouden moeten kunnen leven.

Wat zijn sommige grote verschillen tussen België en Marokko?

Ik denk dat de verschillen vooral in de kleine dingen zitten, zoals bijvoorbeeld in eten. In Marokko, en ook met mijn familie hier, eten we vaak eenvoudig met heel bijzondere specerijen. Watermeloenen zijn hét fruit en worden dan ook altijd gegeten, samen met (cactus) vijgen. Er zijn ook typische koekjes en drankjes die we hier niet hebben. Zoals tonic, een lekker koekje en de drankjes ‘poms’, ‘raibi’ en ‘hawai’. Je mag overal vlees eten, omdat het overal halal wordt voorbereid. Hoewel er winkels zijn, worden deze dingen vaak in kleine kraampjes gekocht. Het is ook elke dag markt op verschillende plaatsten. Ondanks de modernisering, zie je vaak nog oude mensen die geheel traditioneel leven. Dat is altijd leuk om te zien! Ik woon in het noorden in Tanger, waar er zee is. Wanneer ik een Boerkini wil aandoen, kan dat gewoon, want iedereen vindt het normaal. Verder zeggen we altijd ‘Hallo’ tegen iedereen, wandelen we met speciale sandalen, en omdat ik daar meer Arabisch spreek, voelt het Nederlands helemaal raar aan als ik terugkom. 

Humans of Europe werd uitgewerkt door Isabela Torres, Fidelis Boakye, Ben Salaets, Gabriela Darius en Emma Sablon. 

Dit project werd ondersteund door Europa Direct Vlaams-Brabant ihkv. het Europees jaar van de jeugd.