Ik spreek af met Emelie in het Sluispark. Ze is 22 jaar, is bezig met haar studies Orthopedagogische begeleiding en houdt van tekenen, breien, naaien en alles creatief. Op het eerste zicht zou je niet zeggen dat ze stevige rugzak met zich mee draagt, maar ze heef al heel wat meegemaakt. Ze heeft haar gedachten uitgebracht in een bundel met gedichten en tekeningen met de titel ‘vrij als een vlinder’.
Tekst & Foto's: mijnleuven
Emelie worstelt al sinds ze 12 is met haar mentale gezondheid. Wat begon als een eetstoornis, groeide uit tot een depressie waarmee ze jaren in en uit de psychiatrie sukkelde. Nu 10 jaar later is ze uitbehandeld en zit ze al enkele jaren in een euthanasietraject.
Al 10 jaar strijd
Hoe is die moeilijke periode begonnen?
10 Jaar geleden ben ik een eetstoornis beginnen ontwikkelen. Ik heb dat heel lang geheim kunnen houden en niet zo snel hulp gezocht. Toen dat uitgekomen was, ben ik een paar keer opgenomen geweest, maar ik bleef er maar op vastlopen.
Wat heeft ervoor gezorgd dat het toch is uitgekomen?
Op school is dat wat bovengekomen. Mensen zagen dat ik niet echt at of vaak boterhammen weggooide. Dat is dan bij de zorgcoördinator terechtgekomen en die heeft dat aan mijn ouders doorgegeven.
En hoe had die eetstoornis vorm in jouw hoofd?
Voor mij voelde dat als een sterkte. Het was een manier om mij goed te voelen en om te gaan met moeilijke dingen. Ik vond het echt heel lastig dat het dan was doorgegeven aan mijn ouders. Nu ben ik uiteraard wel dankbaar dat het toen zo gelopen is.
Hoe is het dan verder gegaan?
Omdat ik er bleef op vastlopen heb ik een depressie ontwikkeld en daar ben ik heel diep ingezakt. Zo diep dat ik het allemaal niet meer zag zitten. Ik heb ook heel wat traumatische ervaringen meegemaakt binnen die depressie, die mij wel gemaakt hebben tot wie ik nu ben. Ook voor mijn depressie heb ik veel opnames gehad. Ik ben ook een tijdje niet naar school kunnen gaan, maar heb dan wel via de ziekenhuisschool mijn studies kunnen verderzetten en ook mijn diploma gehaald uiteindelijk. Mijn depressie uitte zich door mij vooral sterk af te zonderen, heel erg op mezelf zijn, weinig sociale contacten… maar ook veel destructief gedrag.
Er is een periode geweest in mijn leven dat alles negatief voelde, dus ik vind die lichtpuntjes heel belangrijk.- Emelie
Het blijft nu vaak nog heel moeilijk. Ik ben daarom op mijn 18de met een euthanasietraject gestart, met de gedachte van dat als ik er toch niet meer wil zijn, ik dan op een mooie manier afscheid kan nemen.
De dag van vandaag zijn dat eigenlijk nog altijd wat mijn struggles, qua eten gaat het momenteel wel goed, maar er zijn wel heel vaak nog moeilijke gedachtes. Het feit dat ik zo’n traject hebt lopen, helpt wel om daar soms rust in te brengen.
Wat heeft ervoor gezorgd dat het nu soms wel beter gaat?
Ik weet niet of het echt is wat mij er uit heeft gehaald, maar ik heb om de zoveel tijd gesprekken met mijn euthanasieartsen en in België is de wetgeving wat aan het veranderen. Eerst moest je 18 zijn en nu moet je vaak 25 zijn omdat je hersenen nog blijven ontwikkelen. Eerst was ik heel boos toen ik dat hoorde, omdat ik al zo lang in het proces zat en omdat ik volledig uitbehandeld ben. Ik was 21 toen ik die boodschap kreeg, dus ik moest sowieso nog 4 jaar wachten en overbruggen. Met mijn mama heb ik dan gezocht naar dingen om die tijd wat door te komen, studierichtingen die haalbaar leken binnen mijn context. Studeren doet mij eigenlijk echt goed. Daarvoor zat ik echt veel thuis niks te doen en nu is er wel iets om mij uit huis te halen en om nieuwe mensen te leren kennen, ook buiten de psychiatrie.
Ik heb het zelf heel moeilijk gehad en ik wil aan andere tonen dat ze niet alleen zijn en hen de boodschap te geven dat ze moeten proberen om hulp toe te laten.- Emelie
Wat mij ook helpt is dat ik er wil zijn voor anderen mensen. Ik heb het zelf heel moeilijk gehad en ik wil aan andere tonen dat ze niet alleen zijn en hen de boodschap te geven dat ze moeten proberen om hulp toe te laten. Ik heb het daar zelf ook moeilijk mee gehad, terwijl er niks mis is met iemand te laten helpen.
Zo’n euthanasie aanvraag is wel echt een heftige stap. Hoe ben je daartoe gekomen?
Na een aantal zelfdodingspogingen, was er een gesprek binnen mijn gezin dat dit niet de manier was waarop het zou mogen eindigen. Ik ben heel dankbaar voor wat mijn gezin allemaal doet voor mij en ik wil hen ook wel de kans geven om op een mooie manier afscheid te kunnen nemen.
Het proces loopt nu, is het voor jou een zekerheid dat het ook echt gaat gebeuren? Of is het al een hulp dat je weet dat de optie er is?
Dat vind ik heel moeilijk om nu over na te denken. Ik word in november 23. Het is dan nog altijd 2 jaar. Ik probeer in de tussentijd wel nog alle kansen te grijpen. Ik heb alles therapeutisch en medicamenteus geprobeerd, maar ik heb zo afgezonderd geleefd waardoor mijn sociaal leven heel klein was. Door nu naar school te gaan heb ik nu wel meer contact en terug meer te doen in mijn leven. Ik merk wel dat die afleiding helpt, maar ik kan nog niet denken aan hoe ik me dan zou voelen.
Vrij als een vlinder
Je hebt nu je eigen dichtbundel uitgebracht. Hoe is dat tot stand gekomen?
Bij mij was schrijven een middel om te leren communiceren. Ik hield mijn gevoelens en gedachten altijd voor mezelf en vond het moeilijk om die te delen. In opname schreef ik dan in een boekje neer hoe mijn week was geweest en zo kon ik dat dan makkelijker overlopen met mijn volgverpleegkundige. Zo is het begonnen en dan is het meer en meer een uitlaatklep geworden. Toen was het vooral als dagboek, maar later is het meer creatief schrijven geworden.
Daarnaast is tekenen iets dat ik al jaren doe en wat ook wel rust brengt in mijn hoofd. Door te tekenen kan ik mijn gevoel ook vaak beter uiten dan met woorden.
Hoe ben je dan gegaan van schrijven en tekenen thuis in een boekje tot echt een eigen bundel uitgeven?
Dat was best eng. Ik had zelf wat teksten en tekeningen gebundeld met hulp van mijn nonkel en een oud-collega van mijn mama en een van mijn vrienden zei me toen dat ik daar iets mee moest doen omdat anderen daar ook veel aan zouden hebben. Ik had dan een uitgeverij aangeschreven, maar die hadden op dat moment geen budget en de tweede uitgeverij die ik stuurde, boekscout, wilde dan wel met mij verder gaan.
Vind je het niet spannend om lezers zo’n kwetsbare inkijk in je leven te geven?
Eerst had ik daar heel veel schrik voor, maar ik heb tot nu toe enkel positieve reacties gehad. Dat is heel fijn. Ik ben nu ook al gaan spreken op een afdeling waar ik zelf een paar keer ben opgenomen.
Hoe was het om daar dan terug te zijn?
Heel spannend. Ik ben daar vaak geweest, maar nu in een totaal andere context. Het team en de mensen waren achteraf wel heel lief en positief, dus het was echt wel een fijne ervaring.
Van waar komt de titel van de bundel, vrij als een vlinder?
Het komt van het idee dat ik mij ooit zo vrij als een vlinder hoop te voelen. Ofwel hier op aarde bij mijn familie en de mensen die ik graag zie ofwel als ik mijn doodswens kan laten vervullen.
Wil je nog meer uitbrengen?
Daar heb ik nog niet echt over nagedacht. Ik ga sowieso blijven schrijven en tekenen en als er nog iets van komt, dan komt er nog iets van. Ik ben er niet bewust al mee bezig.
Lichtpuntjes
Je ben ook actief op sociale media. Op je story’s ga je altijd op zoek naar de lichtpuntjes in je dag. Is dat heel aanwezig in je dagelijkse leven?
Er is een periode geweest in mijn leven dat alles negatief voelde, dus ik vind die lichtpuntjes heel belangrijk. Door die te noteren en te zoeken naar dingen die me oppeppen, kan ik de dag positief afronden. Door ze te delen, wil ik de boodschap geven dat zelf als alles donker lijkt te zijn, er toch altijd iets van licht in de dag zit. In mijn posts probeer ik vooral mijn eigen ervaringen te delen, in de hoop dat ik daarmee andere mensen kan helpen.
Wat zou je zeggen tegen iemand die dit leest en zich herkent in jouw verhaal?
Vooral: blijf er niet te lang alleen mee zitten. Probeer hulp toe te laten, dat is iets dat ik mezelf heel lang niet heb toegestaan. Ik dacht dat ik het alleen moest oplossen. Of gewoon al bewust worden dat er iets aan de gang is dat niet oké is. Ik heb zelf lang gedacht: “Laat me allemaal gerust, er is niks”, maar zo duw je mensen echt van je weg en dat is heel jammer want die mensen zijn er om je te steunen. Blijf er dus vooral niet mee zitten.
Wil je Emelie haar bundel kopen? Dat kan via de uitgeverij Boekscout, via de standaard boekhandel online of via bol.com. Op Instagram kan je @free_emelie ook volgen om haar verhaal te volgen of kan je Emelie ook contacteren voor een exemplaar van het boek.
Zit je zelf met donkere gedachten of vragen over zelfdoding? De zelfmoordlijn 1813 is altijd bereikbaar via telefoon of chat. Je kan ook altijd terecht bij Awel, het JAC of Tejo voor een gesprek.
Blijf er niet mee zitten, praten helpt.
