“Ik heb veel meegemaakt, maar ben enorm blij met wie ik nu ben”
Opgroeien doen we allemaal. Sommigen als meisje, sommigen als jongen. Maar wat als je het gevoel hebt dat je niet in het juiste lichaam geboren bent? Dat zoiets veel twijfels en vragen met zich meebrengt, lijkt logisch. Maar hoe ga je om met dat gevoel? Waar kan je steun verwachten? En wat met de reacties van je omgeving? We gingen op gesprek bij Kate, een 25-jarige transgender die in Leuven studeerde en er is blijven plakken. Kate was vroeger een jongen, maar kan zich sinds kort officieel een vrouw noemen.
Tekst: Jonathan Van den Broeck / Foto’s: Bavo Nys
GEBOREN IN HET VERKEERDE LICHAAM
“Ik besefte eigenlijk al dat er iets niet klopte toen ik 7 jaar was, zo ver gaan mijn herinneringen hierover terug. Maar toen ik 10 was, kreeg het gevoel dat ik al enkele jaren had voor de eerste keer ook een naam: ik was transgender. Ik werd niet geboren in het juiste lichaam en dat zorgde voor heel wat moeilijke periodes in mijn leven. Ik heb veel meegemaakt, maar ben wel enorm blij met wie ik nu ben. Toen ik als 18-jarige naar Leuven kwam om er te studeren, werd voor mij alles duidelijk. Alle mensen rondom mij gaven me ongelooflijk veel steun. Ik belandde in een warme omgeving waar ik mij heel veilig voelde.”
“Op mijn 19de besliste ik uiteindelijk om uit de kast te komen bij mijn ouders. Dat ging allemaal vrij vlot. Mijn vader heeft alles snel aanvaard. Bij mijn moeder lag het iets gevoeliger maar ook zij nam mij zoals ik ben. Niet lang na mijn coming-out zijn we samen een weekendje naar zee geweest. Daar hebben mijn ouders mij mijn eigen naam laten kiezen. Ik ging namelijk nog altijd door het leven met mijn jongensnaam. Ik herinner mij ook nog dat mijn vader naar mij bleef verwijzen als ‘zijn zoon’. Maar toen ik hem daarover aansprak, kreeg ik een heel aangenaam antwoord. Hij snapte volledig wat ik bedoelde, en vond het geen enkel probleem om voortaan te spreken over ‘zijn dochter’. Na dat moment voelde alles nog beter aan.”
OEF, HET KLOPT
“Het hele proces, vanaf het moment dat ik besliste om een geslachtsverandering te laten uitvoeren tot de uiteindelijke verandering op mijn identiteitskaart, heeft bij mij zes jaar geduurd. In 2012 begon ik met een hormonenkuur, een behandeling die ik voor de rest van mijn leven moet blijven volgen. Enkele jaren later volgde mijn operatie. Het herstelproces van die operatie was vrij lang en intens. Maar ik ben zo gelukkig dat ik ze heb laten uitvoeren. Vlak na de operatie voelde ik mij enorm opgelucht. En dat overheersende gevoel van geluk is er nog steeds.”
“Ik heb nu echt het gevoel dat alle puzzelstukken in elkaar gevallen zijn. Zeker toen ik naar het stadhuis kon om mijn rijksregisternummer in de geboorteakte in orde te brengen en mijn identiteitskaart te laten wijzigen. Ik heb nu meer dan ooit het gevoel dat alles is zoals het zou moeten zijn. En ik prijs mij ook heel gelukkig met de mensen rondom mij. Ik zeg wel eens dat vrienden de familieleden zijn die je zelf kiest. En zo zie ik dat ook echt. Het zijn ook de mensen waar ik naar opkijk omdat ze mij steunen en accepteren. Zonder mijn vrienden zou ik niet zo gelukkig zijn als ik nu ben.”
Ik heb nu echt het gevoel dat alle puzzelstukken in elkaar gevallen zijn- Kate
ONBEGRIP EN ACCEPTATIE
“Nog niet zo lang geleden kwam ik een student tegen die heel religieus is. Ik heb toen lang met hem gepraat, omdat transgender zijn niet kon volgens zijn geloof. Toch wist ik hem te overtuigen met mijn verhaal. Hij zag mijn transitie (de geslachtsoperatie, nvdr.) als mijn lijdensweg en zag dit als symbool voor boetedoening. Ik vond het echt een boeiend gesprek. En geweldig ook dat hij toch respect had voor mij. Dat gaf mij een goed gevoel.”
“Ik merk wel dat niet iedereen even gemakkelijk over de situatie heen gaat. Tijdens het solliciteren, bijvoorbeeld, stoot ik toch vaak op onbegrip. Maar ik laat mij hier niet door doen. In de media wordt er ook niet altijd een correct beeld over transgenders neergezet. In Thuis zie je dat het personage Franky nu Kaat geworden is. Wat ik jammer vind, is dat de actrice zelf geen transgender is. Het had zoveel beter geweest, mocht dat wel het geval zijn. Nu ja, als het wat moeilijker gaat, denk ik gewoon dat ik mijn eigen ding moet doen en gelukkig moet zijn. Zonder teveel aandacht te schenken aan de rest. In Game of Thrones wordt op een bepaald moment gezegd: “Never forget what you are. The rest of the world will not. Wear it like armor, and it can never be used to hurt you”. En dat klopt ook wel. Ik heb ondertussen een standvastige identiteit. Ik heb ervoor moeten vechten, maar ik mag eindelijk zijn wie ik ben. En daar maak ik gretig gebruik van!”
GESPREK MET EEN EXPERT
ANS OOMEN, vormingsmedewerker bij Wel Jong Niet Hetero
Wat betekent transgender zijn?
“Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen het biologische geslacht (waarmee je geboren bent) en het sociale geslacht (wat we ‘gender’ noemen). Gender heeft te maken met hoe je je voelt (=genderidentiteit) en hoe je je gedraagt (genderexpressie). Bij de meeste mensen komen die drie elementen overeen. Wat wil zeggen dat je je voelt en gedraagt zoals verwacht wordt door je biologisch geslacht. Wanneer dat niet het geval is, spreken we over transgender. Los hiervan komt ook nog seksuele oriëntatie: heteroseksueel, homoseksueel, lesbisch of biseksueel. Want het is niet omdat je transgender bent, dat je daarom ook homoseksueel bent.”
Stel dat ik in mijn omgeving iemand ken die transgender is. Hoe kan ik deze persoon dan het beste aanspreken?
“Dat is misschien wel de belangrijkste vraag die je kan stellen. En het antwoord is eigenlijk simpel. Je vraagt het best aan de persoon zelf. Hij of zij zal het zeker appreciëren dat je hierover nadenkt. In de zoektocht naar identiteit zal hij of zij hierover een eigen visie hebben waarover misschien wel lang nagedacht is. Sommigen willen graag meteen bij hun nieuwe naam aangesproken worden, anderen willen dat misschien pas na de transitie (geslachtsoperatie, nvdr.). Het belangrijkste is dat je hier open en eerlijk over praat. Iedereen is en blijft uniek. Een correcte handleiding bestaat dus niet. Gewoon vragen!”
Waar kunnen jongeren terecht met vragen?
“Er zijn heel wat verenigingen in de holebi- en transgendercultuur. Bij Wel Jong Niet Hetero hebben we zelfs een jeugdvereniging voor jonge transgenders: T-jong. Ze organiseren verschillende soorten activiteiten. Zo gaan ze zwemmen, organiseren ze een moorddiner, wonen ze de Pride bij. Ook is er Transgenderinfopunt, een geweldige organisatie die zich inzet voor transgender. Hier kan je heel wat informatie terugvinden. Via Wel Jong Niet Hetero kan je ook altijd een scholenwerking aanvragen, specifiek over transgender.”
Meer weten over Wel Jong Niet Hetero? Surf naar www.wjnh.be.