Voor je weg bladert omdat dit het zoveelste artikel lijkt te zijn dat je aanmoedigt om meer te slapen, even dit: dit artikel is niet wat het lijkt. Ook al doet het je misschien denken aan je ouders die je er maar al te vaak aan herinneren om toch wel écht op tijd te gaan slapen. Dat doen we met deze tips dus niet, beloofd! Oké, nu dat duidelijk is, kunnen we verder. Want hoe dan ook is slaap belangrijk. Memoriseer daarom de volgende motto’s en ga er vanaf vandaag mee door het leven.
Tekst: Lierin Dedeyne
In samenwerking met: Annelies Smolders, oprichtster van starttosleep.be
MOTTO 1
Slaap is een basisrecht
Net zoals gaan stemmen een basisrecht is, is slapen dat ook. Want wat iedereen op deze aardbol gemeenschappelijk heeft, is een lichaam waar we respect voor moeten hebben. Hoe goed je voor je lichaam zorgt, bepaalt namelijk hoe lang en gelukkig je leven wordt. Alleen een lichaam dat je met liefde behandelt, draait lang genoeg mee. Om daar voor te zorgen, en dus te kunnen overleven, heeft ons lichaam een paar universele basisbehoeften: rust, slaap, voedsel, drinken, warmte, beschutting en aanraking. Dat geldt zowel voor kinderen als voor jongeren en volwassenen. Er verandert dus niets als je ouder wordt. Slaap is en blijft belangrijk in je leven, zowel nu als later.
MOTTO 2
Slaap is het beste geneesmiddel
Terwijl jij van je dag geniet en leuke dingen doet, bouwt je lichaam uren aan een stuk afvalstoffen op. En die moeten op een gegeven moment weer uit je lijf. De enige manier om daar vanaf te geraken, is - je raadt het al - slapen. Als we eerlijk zijn, is vier uur slaap genoeg voor het afbouwen van die afvalstoffen. Maar dat wil niet zeggen dat je na vier uur best je wekker zet. Neen, de overige uren kan je lichaam nog gebruiken om antistoffen aan te maken tegen ziektes. Zo word je minder makkelijk ziek dan iemand die kort of slecht slaapt. Weinig slaap betekent ook dat je langer ziek bent en minder snel recupereert. En je groeit ook trager. Lang genoeg slapen is dus de boodschap als je gezond wil blijven.
MOTTO 3
Slaap maakt je slimmer
Letterlijk! Je hoeft er dus niets actiefs voor te doen, alleen maar je bed in kruipen en slapen. Hoe dat komt? Terwijl je slaap verwerken je hersenen de indrukken en nieuwe informatie die je tijdens de dag bent tegengekomen. Leerstof die je doorheen de dag studeert, wordt ’s nachts in het langetermijngeheugen opgeslagen. Daarom is het beter om tijdens het studeren niet nog snel wat te blokken als je slaperig wordt, maar gewoon je bed in te kruipen. Door het ritme van je lichaam te volgen, zal je beter slapen en wordt de leerstof goed opgeslagen. Je kan de volgende dag eventueel wat vroeger opstaan om nog wat dingen te herhalen. Nu je dit weet, enkel nog uitstekende toetsen en examens. Bedank ons later maar!
Weinig slaap betekent dat je langer ziek bent en minder snel recupereert
MOTTO 4
Een slaapritueel is heilig
En daar mag niets tussenkomen. Heb je nog geen slaapritueel? Weet dan dat je de dag best begint af te bouwen vanaf pakweg 20 uur. Overdag doe je allerlei activiteiten die je letterlijk actief houden. Dat is goed en heel belangrijk. Afbouwen betekent het tegenovergestelde doen, en dus stoppen met alles wat actief is. Dat kan o.a. door je ergens op te focussen. Door je aandacht bij één ding te houden, zijn je hersenen op een andere manier bezig en bouwt de activiteit af. Door muziek te luisteren, te lezen, Netflixen, tv te kijken… Wel opletten met het ‘scherm kijken’: blauw licht houdt je wakker, dus schakel op tijd de nachtmodus op je smartphone aan of download een app die de schermkleuren aanpast. En ja, berichtjes sturen met je vrienden terwijl je al in bed ligt is weldegelijk een actieve bezigheid die je wakker houdt. Leg je gsm dus liever wat vroeger aan de kant.
MOTTO 5
Laat in bed is oké, mét slaapritueel
Natuurlijk kruipen we allemaal al eens wat later onder de lakens. Tijdens de blok, na een avondje op stap met vrienden of gewoon omdat je sportles nog laat op de avond plaatsvond. Hoe laat het ook wordt, je houdt je best nog altijd aan je slaapritueel. Alleen zo zal je goed slapen. Concreet betekent dat dus ook dat het geen zin heeft om na een lange dag vroeg je bed in te kruipen en stress te hebben omdat je er de volgende dag vroeg uit moet. Zorg ervoor dat je eerst nog even op je gemak tot rust komt. Doe je slaapritueel, lees nog even iets of kijk een serie (met nachtmodus op je gsm). Wanneer je de slaap voelt komen, luister dan naar je lichaam en doe het licht uit. Zo ga je op het ritme van je lijf slapen en forceer je jezelf niet.
MOTTO 6
Wekker af en meteen opstaan
Oei, is dat echt nodig? Helaas wel! Want hoewel de verleiding groot is om te snoozen en wat bij te slapen, voegt die extra ‘slaap’ niets toe aan hoe fit of wakker je je voelt doorheen de dag. Je kan dus maar beter meteen opstaan in plaats van dat, let’s face it, niet zo fijne moment nog wat uit te stellen. We begrijpen de pijn, maar wakker worden is iets wat niemand leuk vindt. Het feit dat iedereen er last van heeft, maakt het net iets draaglijker, toch?
Het is niet het aantal uur slaap dat van belang is, maar de kwaliteit ervan
MOTTO 7
Midden in de nacht wakker? Opstaan en slaapritueel herhalen.
Blijf vooral niet liggen, draaien en jezelf druk opleggen om zo snel mogelijk terug in slaap te vallen. Als je ’s nachts wakker wordt, sta dan meteen op en herhaal het afbouwen en unwinden van je dag. Kijk nog even naar een serie, comedyshow of luister naar muziek en leg je focus even daar op. De slaap komt dan wel vanzelf. Bang dat je dan niet je 8 uur slaapt haalt? Geen paniek. Het is niet het aantal uur slaap dat van belang is, maar eerder de kwaliteit ervan. Het slechtste wat je kan doen, is in bed gaan liggen of blijven liggen wanneer je niet moe bent. Wachtend op de slaap die komt. Je kan beter pas gaan slapen wanneer je voelt dat je (lichaam) moe wordt.
MOTTO 8
Luister naar je lijf
Je kan slaap best vergelijken met een elastiek: hoe langer je die uitrekt, hoe brozer hij wordt. Tot hij uiteindelijk knapt. Knapt de elastiek, dan zit je met een onderbroken slaap. Is hij nog niet geknapt, maar wel broos? Dan rek je de slaapkwaliteit zodanig uit dat je er niets meer van overhoudt. Er kan dan zelfs een slaapstoornis ontstaan. Luister daarom naar de signalen van je lichaam. Voel je de slaap opkomen tijdens je slaapritueel, doe dan meteen het licht uit. Nog niet moe? Blijf dan nog even op.
MOTTO 9
Uitslapen mag, maar met mate
Uitslapen staat gelijk aan het verlengen van je slaap. A.k.a. het uitrekken van de elastiek. Maar té lang uitslapen, kan slaapproblemen creëren omdat je inboet op slaapkwaliteit. Maximum anderhalf uur uitslapen is oké. Langer heeft geen effect. Goed om te weten, toch? Als langer slapen niets uithaalt, kan je tijdens het weekend meer gedaan krijgen dan eerst gedacht. Zonder dat je je extra moe gaat voelen.
MOTTO 10
Gamen doe je ’s ochtends
Omdat gamen ook een activiteit is en dus niet helpt bij het ontspannen na een drukke dag, kan je het beter ’s ochtends doen. Jawel! Voor je naar school of naar je werk gaat. Dan ben je extra alert tijdens dag. Bij deze dus een extra reden om je ouders, onder het mom van betere slaap, te overtuigen om je te laten gamen voor je naar school gaat.
STARTTOSLEEP
Word je vaak wakker ’s nachts en heb je een onderbroken slaappatroon? Dan kan het helpen om een slaapdagboek bij te houden. Zo krijg je meer inzicht in je slaap en kan je de problemen aanpakken. Zo’n slaapdagboek kan je gratis downloaden in de shop van Annelies Smolders, op www.starttosleep.be.