Via een anonieme enquête lieten maar liefst 341 mensen ons weten wanneer, hoe en in welke omstandigheden ze die eerste keer beleefden. De resultaten bespraken we met Saar Stiers, seksuologisch expert bij het Jongeren Advies Centrum (JAC).
Bedankt: Charlotte, Milena, Barbara, Georgina, Emma, Charlotte, Dante, Naoki, Hannah, Jana, Larissa, Febe, Elke, Margo, Lore, Gitte, Sarina en Caro van het 5de jaar Schoonheidsverzorging uit het Sint-Jozefinstituut Kessel-Lo.
Begeleiding: Johanna Laurent
JE BENT JONG EN JE WILT WAT
- Uit de enquête blijkt dat de meeste jongeren op hun 15de voor het eerst seks hebben.
“Dat cijfer lijkt mij realistisch”, zegt Saar van het JAC. “Ook uit andere statistieken blijkt dat de gemiddelde leeftijd voor de eerste keer op 15 à 16 jaar ligt. Rond die leeftijd begin je te weten te komen wie je bent en leer je je eigen lichaam kennen op vlak van seksualiteit. Dat geldt zowel voor jongens als voor meisjes. Hoewel 15 à 16 de gemiddelde leeftijd is, bestaat er echter geen ideale leeftijd voor die eerste keer. De ideale leeftijd is wanneer je er zelf klaar voor bent. En dat bepaalt iedereen voor zichzelf. Soms is het op je 14de, soms rond je 20ste of later.”
LET’S TALK ABOUT SEX
- 243 jongeren spraken over hun eerste keer met een vriend of vriendin
- 63 ondervraagden spraken met niemand
- Slechts 35 jongeren voelden de behoefte om bij hun ouders hun hart te luchten
“Vrienden zijn het eerste aanspreekpunt om het over die eerste keer te hebben”, weet Saar. “Jongeren nemen tijdens de pubertijd steeds meer afstand van hun ouders. Ze willen hun eigen identiteit bepalen en hun eigen weg zoeken. Omdat de leefwereld van tieners overeenkomt, bespreken ze hun eerste seksuele ervaringen liever met elkaar dan met ouders. Jongens praten hier minder over dan meisjes.”
SMAAKT DIE EERSTE KEER NAAR MEER?
- 83 jongeren noemden hun eerste keer pijnlijk
- 76 ondervraagden vonden de eerste keer seks niet leuk
- 82 tieners vonden het prettig
“Het verrast mij dat zoveel jongeren hun eerste keer meteen prettig vonden”, zegt Saar. “Dat is fijn om te horen, want vaak krijg ik te horen dat jongeren het pijnlijk of niet fijn vonden. Als je de eerste keer met iemand vrijt, voelt dat zeer onwennig. Zeker voor meisjes. Die maken zich misschien wat sneller zorgen, waardoor hun lichaam zich opspant en vrijen pijnlijk kan zijn. Daarom is het belangrijk dat je je goed in je vel voelt als je beslist om aan seks te beginnen. Doe het alleen met iemand die je vertrouwt, neem er je tijd voor en wacht tot je er echt klaar voor bent. Praat er ook over met elkaar. Het is belangrijk dat je zegt wat je wel en niet ziet zitten. Je moet kunnen aangeven waar je limieten liggen. Wie met angst zit, zal meer stressen waardoor het minder fijn voelt. Vrijen is het leukst als je onbezorgd kan zijn.”
SAFETY FIRST
- 220 jongeren gebruikten een condoom
- 119 meisjes waren beschermd door de pil
- 58 jongeren gebruikten geen voorbehoedsmiddelen
- 4 ondervraagden kozen voor een spiraaltje als voorbehoedsmiddel
- een deel van de ondervraagden gebruikten meerdere voorbehoedsmiddelen
“Condooms worden het vaakst gebruikt omdat ze het gemakkelijkst te verkrijgen zijn”, verduidelijkt Saar. “Je kan ze op heel wat plekken gratis krijgen, zoals bij ons op het JAC. In winkels zoals het Kruidvat kan je ze dan weer gemakkelijk anoniem kopen. Niemand weet er wie je bent, je koopt een pakje en je bent weer weg. Voor andere voorbehoedsmiddelen moet je al meteen naar de apotheek of huisarts. Het veiligste voorbehoedsmiddel is een combinatie van een condoom en de pil. Zo ben je dubbel veilig. Meisjes die te vergeetachtig zijn om elke dag op hetzelfde tijdstip de pil te nemen, kiezen beter voor een alternatief zoals een hormonaal spiraaltje, de nuvaring, een pleister of een implantaat. Er zijn heel veel alternatieven.” “Nog te veel jongeren gebruiken geen voorbehoedsmiddelen, dat zie ik ook in deze cijfers. Ik hoor ook nog vaak dat jongeren denken dat ze van een eerste keer seks niet zwanger kunnen geraken. Dat klopt dus niet. Je kan effectief zwanger worden van je eerste keer. Voorbehoedsmiddelen zijn dus zeker een must. Altijd!”
WIE NIET WAAGT, BLIJFT MAAGD
- 143 jongeren waren al een aantal maanden met hun lief samen voor ze de eerste keer seks hadden
- 60 jongeren waren een aantal weken samen vooraleer ze voor het eerst samen in bed doken
- 16 ondervraagden waren slechts een aantal dagen samen
- 40 tieners waren minstens een jaar samen
- 80 mensen hadden geen relatie met de persoon met wie ze voor het eerst seks hadden
“Je ziet in de resultaten dat de meeste jongeren al een tijdje met iemand samen zijn vooraleer ze voor het eerst seks hebben’, zegt Saar. ‘Ze beginnen er pas aan als ze er klaar voor zijn en ze verwachten dat hun partner die keuze ook respecteert. Toch zien we dat er ook een grote groep van 80 mensen geantwoord heeft dat ze niet in een relatie zaten. Vroeger ging seks sowieso samen met een relatie, maar nu zijn jongeren losser in hun contacten. Een relatie is geen voorwaarde meer. Sommige mensen zien seks als een manier om te ontspannen, zonder het hele gedoe van een relatie erbij te moeten nemen. Als beide partijen zich daar goed bij voelen, dan is daar zeker niets mis mee. Ook hier geldt: als je er bewust voor kiest en je vertrouwt je partner, dan ben je er klaar voor.”