Jeroen Lemaître maakt kunst met opgezette dieren

Een half jaar geleden stopte Jeroen Lemaître (27) met fantaseren over zijn ideale job en maakte hij zijn dromen waar. Hij verliet zijn vaste baan als redacteur bij de VRT en werd taxidermist. Jeroen is een jonge, ongewone avonturier met een passie voor het opzetten van dieren en die passie deelt hij graag met ons.

Jeroen, hoe kom je er in hemelsnaam op om taxidermist te worden?
“Het is eigenlijk een uit de hand gelopen hobby. Ik heb het mezelf aangeleerd door er informatie over op te zoeken op het internet en zo te weten te komen dat er zoiets bestaat als YouTube handleidingen over het opzetten van een vlinder. Mijn vrienden vroegen vaak zo’n mooie vlinder voor hun verjaardag en daardoor ben ik verder beginnen nadenken. Je zou kunnen zeggen dat het zaadje voor mijn eigen zaak daar gelegd is. Onder de naam ‘Animaux Speciaux’ ben ik dan mijn vlinders beginnen verkopen op marktjes. Niet veel later begon het idee te groeien om van mijn hobby ook mijn hoofdberoep te maken. Geen beter moment als nu, om zoiets te doen. Ik ben jong dus ik mag nog op mijn bek gaan.”

Waar heb je het vak dan echt geleerd?
“Ik wilde heel graag dieren kunnen opzetten, maar ik wist in het begin alleen hoe ik vlinders moest repareren. Daarom ben ik naar Nederland getrokken, waar ik drie maanden stage liep bij een taxidermist. Het duurde wel even voor ik iemand vond die me het vak wilde leren. Ik heb zeker twintig verschillende mensen gevraagd me op te leiden en maar eentje heeft me aangenomen. België was geen succes omdat er hier nu eenmaal weinig taxidermisten zijn. En een opleiding volgen kon alleen als ik daarvoor helemaal naar Denemarken ging. Maar in het atelier in Nederland heb ik veel geleerd. Ik moest er echt van alles opzetten. Van een simpel kippetje in het begin tot een heleboel pinguïns.”

Hoe begin je aan het opzetten van een dier?
“Eerst en vooral vind ik het belangrijk dat mensen weten dat alle dieren die ik opzet door ouderdom of ziekte zijn gestorven. De dieren komen van dierentuinen, particulieren en kwekers. Die mensen stoppen hun dieren meestal in de diepvries, waarna ze in mijn diepvries belanden. Vroeger had ik geen aparte diepvries voor mijn dieren, dus legde ik ze gewoon tussen de pizza’s. Als mijn vriend of moeder dan eten ging halen, hoorde ik soms plots een vreselijke gil. Gelukkig voor hen heb ik nu wel een aparte diepvrieskist.”

“De avond voor ik van plan ben een dier op te zetten, haal ik het uit de diepvriezer zodat het volledig kan ontdooien. Ik maak het dier open door een incisie te maken van de nek tot aan de cloaca (van boven tot onder, zeg maar). Zodra het dier is opengesneden, kan ik het vlees van het vel halen. Wat overblijft ziet er dan gewoon uit als een gebraden kip uit de winkel. De huid moet ik erna bewerken en looien.”

Wat vindt je omgeving van je ongewone beroep?
“Ik krijg er wel wat negatieve reacties op. Voor elke vijf mensen die mijn werk oké vinden, zijn er drie die het ‘wauw’ vinden en zijn er twee die er echt niet mee om kunnen. Maar zoals ik zei, doe ik geen dieren dood. En als ze al gestorven zijn, vind ik het mooier om ze te bewaren dan ze te laten rotten.”

Je werk wordt vaak omschreven als ‘kunst’, vind je dat terecht?
“In het begin zag ik het gewoon als dieren opzetten, nu probeer ik er wel iets meer mee te doen. Ik merk ook wel dat ik daarin evolueer. Ik geef meer en meer betekenis aan mijn werk en door ergens een context aan te geven, wordt het eerder kunst. Ik heb bijvoorbeeld een stolp gemaakt vol vogelschedels, die symbool staan voor de dood. Maar er hangen wel heel kleurrijke veren aan die dan weer symbool staan voor het leven. Dat werk krijgt daardoor een godsdienstig aspect. Ik probeer de dieren ook menselijker te maken.”

“Misschien dat ik mijn werk het best kan omschrijven als iets tussen interieur en kunst. Het is een proces tot nog volop aan het groeien is, het is niet zo dat ik overal een betekenis aan geef zoals pakweg Jan Fabre. Voor mij bestaat kunst eruit een dier mooi te repareren, zodat het intact blijft. Dat combineer ik dan strak met een wit Japans papier of met pagina’s van een oud boek uit 1883. Het gaat bij mij vooral om de esthetiek. Een leuk statement voor in iemand zijn huis. Ik zie de dingen die ik verkoop daarom als ‘treasures’ (=schatten, nvdr.) en mijn klanten als ‘collectors’ (= verzamelaar, nvdr).

Dat brengt mij meteen bij de volgende vraag. Waar haal jij je inspiratie vandaan?
“Ik word vaak vergeleken met Jan Fabre, maar ik heb bewust nog nooit een boek van hem open gehad. Ik bekijk het zo, iedere schilder heeft verf en doet met die verf wat hij wil. Ik gebruik dieren en doe met mijn dieren wat ik wil. Ik druk er mijn eigen stempel op.”

Wat maakt Animaux Speciaux zo speciaal?
“In Brussel en Antwerpen heb je al winkels waar je opgezette dieren kan kopen, maar ik denk dat ik een van de eersten ben die in een kleinere stad zo’n zaak opende. Ik ben nog maar een half jaar bezig, maar mijn zaak heeft een enorme vaart genomen. Mijn werk staat in een museum in Parijs, ik werk samen met het modemerk Kaat Tilley en weekendknack is niet zo lang geleden foto’s komen trekken van mijn interieur. Ik heb ook meegewerkt aan de reeks ‘Twintigers’ op Canvas. Eigenlijk ben ik een beetje overrompeld door het succes. Ik had dit niet verwacht.”

Kan je leven van deze droomjob?
“Ik verdien niet heel veel geld, maar ik kan doen wat ik wil. Het is trouwens echt een fulltime job. Van maandag tot woensdag zet ik mijn dieren op, van donderdag tot zaterdag houd ik mijn winkel open en op zondag sta ik op marktjes. Maar ik heb in mijn ogen echt de juiste keuze gemaakt. Ik kies zelf het ritme van mijn dagen en leer voortdurend super interessante mensen kennen. Ik moest wel een grote sprong in het diepe wagen en daar had ik schrik voor. Ik ben trouwens nog altijd bang om failliet te gaan. Maar ik ben ervan overtuigd dat als je hard werkt, je er wel komt. En de vrijheid die je krijgt door zelf ondernemen te worden is onbetaalbaar. Er zijn zoveel mensen die een nine to five job hebben die ze niet leuk vinden… Daarom vind ik het belangrijk dat mensen hun passie vinden en geen schrik hebben om te falen. Op een bepaald moment moet je er gewoon voor durven gaan. Ik heb ook al stommiteiten begaan, maar bang zijn voor fouten is onnodig. Je kan er veel uit leren.”

Staat er veel van je werk in je huis?
“Ja, heel veel. De dieren waar ik geen afstand van kan doen, staan te pronken in mijn eigen interieur. Ik zet ze soms wel te koop, maar plak er dan zo’n dure prijs op dat ze niet verkocht raken. Zo kan ik er zelf nog van genieten.”

Ik heb ergens gelezen dat het je droom is ooit een struisvogel op te zetten.
“Die droom is ondertussen al veranderd. Ik zou eigenlijk graag eens een kangoeroe opzetten. Dat zijn ongelooflijk mooie beesten, toch? Of een ara. Of zelfs een dolfijn, waarom niet!”

Hoe ziet de toekomst van Animaux Speciaux eruit?
“Ik open binnenkort een pop-up winkel in Antwerpen. Mijn allergrootste droom is om de hele wereld rond te reizen. Een paar maanden naar New York gaan bijvoorbeeld, en van daar doorreizen naar Lissabon, Londen en Madrid. Het lijkt me geweldig om overal eens een winkel te hebben gehad.”

3 ONDERNEMENDE TIPS VAN JEROEN

1. Heb je een idee. Praat, denk en droom er niet alleen over. Doe het gewoon! En wel nu, niet morgen of volgende week.
2. Zet door. Mensen die doorzetten geloven in hun werk. Durf fouten maken, want daar leer je uit.
   
3. Laat je omringen door mensen die je kunnen helpen. Praat met mensen die meer weten, vraag raad en luister naar ervaringen.

ANIMAUX SPECIAUX, THE BASICS
Adres: Mechelsestraat 37, Leuven (boven kledingwinkel ‘Profiel’)
Openingsuren: do-za: 10.30 tot 18.30 uur
Prijs: Je kan al voor 7,50 euro iets leuks kopen in de shop

Website: www.animauxspeciaux.be
Facebook: www.facebook.com/animauxspeciaux

Een greep uit het aanbod van Animaux Speciaux: