Lifestyle
Samenleving

Afkicken van het online leven: hot or not?

23 maart 2016
Door: MIJNLEUVEN
We leven in een digitale wereld waarin we constant in verbinding staan met alles en iedereen. Maar is het nog normaal? Overdrijven we niet een beetje? Voor mijnLeuven ging Dorothee de uitdaging aan: één week offline leven!

Hoe vaak check jij je gsm? Behoor je tot de 90% die dagelijks sociale media bezoekt of zelfs tot de 30% die dit meer dan 7 keer doet? Maar is dat erg? En wat gebeurt er als je ermee stopt? mijnLeuven zocht het voor jou uit, aan de hand van een experiment en met de hulp van een expert.

Tekst: Dorothee Nys / Foto's: Margo Degreef

Amper 3 weken ben ik de trotse eigenares van een iPhone. De overgang van gsm naar smartphone liet op zich wachten. Maar nu behoor ik tot de 68,5% van de Vlamingen die een smartphone op zak hebben, tot de 95% van de jongeren die op Facebook actief zijn en bij 9 van de 10 die minstens 1 keer per dag een sociale netwerksite bezoekt. We leven in een digitale wereld waarin we constant in verbinding staan met iedereen en verdrinken in de hoeveelheid informatie op het internet. Maar is het nog normaal, overdrijven we niet stilaan een beetje?

Voor mijnLeuven ging ik de uitdaging aan: een week offline leven! Dat betekent: geen smartphone, geen tablet/laptop/computer en geen internet.


De offline week
Dag -2

Ik probeer alles een beetje te regelen: op voorhand schoolwerk maken, mensen te verwittigen dat ik niet bereikbaar zal zijn, … . Ik ben vooral benieuwd welk effect dit gaat hebben op mij. Ga ik het “overleven”?

Dag -1

Volgens mij heb ik alles geregeld. Ik vraag me af of ik me niet ga vervelen. Wat ga ik doen met “dode” tijd? Let’s do this! (Grappig wel, ik heb mijn iPhone pas en ga hem alweer uitzetten: over timing gesproken).

Dag 1

Nogal gedesoriënteerd word ik wakker, niet van mijn wekker (ahnee, want mijn iPhone staat uit) maar van mijn mama. Na school merk ik dat ik vaak geen idee heb hoe laat het is. Dus: morgen neem ik een horloge mee! En ik denk praktisch de hele tijd aan de dingen die ik allemaal niet kan doen omwille van mijn experiment: nogal vermoeiend.

Ik voel me minder compleet. Maar ik kan niet goed uitleggen wat en waarom. Dat is een raar gevoel.

Dag 2

Ik mis iets, ik voel me minder compleet. Maar ik kan niet goed uitleggen wat en waarom en dat is een raar gevoel. Het vraagt iets van me om de iPad in de kast te zien liggen maar hem niet aan te zetten. Ook ben ik een wekker gaan kopen want morgenvroeg sta ik namelijk om 5 uur op om in een bakkerij te gaan werken.

Dag 3

Eerst werken en dan familiefeest: ik merk amper dat ik onbereikbaar ben. Maar op de terugweg naar huis merk ik het dan wel: ik mis een gewoonte waarvan ik niet eens wist dat ze bestond. Ik heb ook (onaangekondigd) aangebeld bij een vriendin, maar jammer genoeg deed niemand open. Daarvoor dient afspraken maken dus.

Dag 4

Ik heb meer dan 12 uur geslapen, zalig! Ik zit bomvol energie: zou het komen door mijn offline levensstijl? Geen idee, maar ik merk wel dat de tijd drastisch vermindert tussen de eerste keer denken ‘ik ga slapen’ en dat dan ook effectief te doen. En ohja, vandaag lukt het wel om mijn vriendin te zien, dus soms werkt afspreken zonder afspraak wél.

Dag 5

Op school merk ik dat ik geen enkele keer de drang heb gevoeld om mijn iPhone aan te zetten. Behalve de kleine frustratie dat ik geen muziek kan luisteren. Voor de rest voel ik heel relaxed. Alles op het gemakje en op tijd in bed.

Het onverklaarbare 'misgevoel' is volledig verdwenen. Ik merk dat ik ook meer tot mezelf kom.

Dag 6

Wow, het is al de voorlaatste dag, de tijd gaat snel opeens! Het onverklaarbare ‘misgevoel’ is volledig verdwenen en ik merk ook dat ik (om het mooi te zeggen) meer tot mezelf kom. Het feit dat ik niet elke (kleine) gebeurtenis kan delen met een ander laat me de zaken meer relativeren.

Dag 7

Laatste dag: snik of yes? Ik weet het niet. Het verbaast me hoe snel ik gewend ben aan mijn offline leven. Ik had een afspraak in Leuven voor de foto’s van het artikel, heb nog wat huiswerk gemaakt en heb gepland welke mails en berichten ik morgen als eerste moet sturen. Ik kruip (weer) vroeg onder de wol.

Conclusie? Je komt meer tot rust en bent minder afgeleid, maar totaal onbereikbaar zijn is lastig. Ingesleten gewoonten zijn snel vergeten, maar sommige dingen zijn praktisch onmogelijk. Dus bepaal voor jezelf een goede balans tussen offline en online leven.

Gesprek met een expert

Joris Van Ouytsel doet doctoraatsonderzoek naar internetgebruik van adolescenten en is mede-auteur van het boek Mediawijs online: jongeren en sociale media.

Hoe komt het dat sociale media zo populair zijn?

“Ze helpen verschillende behoeften van jongeren te vervullen. Tieners experimenteren graag met hun looks en identiteit en dankzij sociale media kunnen ze hier feedback op krijgen van hun vrienden en zich daaraan aanpassen. Daarnaast kunnen ze online nieuwe vrienden ontmoeten en contacten onderhouden met hun bestaande vriendenkring. Ook helpen sociale media bij het beleven en experimenteren van romantische relaties en seksualiteit.”

Wat zijn de voor- en nadelen van (bijna) altijd online zijn?

“Bijna 98% van de jongeren gaat elke dag thuis op het internet, waar zo veel voordelen aan verbonden zijn want je kan er informatie én ontspanning vinden. Ik zie weinig nadelen, maar je hebt net als in de offline wereld soms pesterijen, geweld, bedrog en diefstal. Hierbij is het belangrijk dat jongeren de risico’s kennen, maar die wegen niet op tegen de vele kansen van online media. Soms zijn ze zo enthousiast dat volwassenen denken dat ze verslaafd zijn, maar het is jammer dat die twee zaken verward worden. Om van een verslaving te spreken moet er aan verschillende voorwaarden voldaan worden, wat vaak niet het geval is. Ze benutten gewoon graag de voordelen waar niks mis mee is.”

Wat zijn de grootste gevaren en (hoe) kunnen we onszelf daarvoor beschermen?

“We moeten ons ervan bewust zijn dat we verschillende sporen nalaten, die in een andere context misschien erg ongepast zijn. Daarnaast is het zo dat je online soms meer geneigd bent om persoonlijke informatie te delen en dat noemen we het online ontremmingseffect. Denk dus goed na over de dingen die je met anderen deelt, kijk regelmatig je privacyinstellingen na en let op: alles wat je online plaatst en zegt, kan door anderen bekeken en gedeeld worden.”

23 maart 2016
Door: MIJNLEUVEN