Advies 6: Jong & zin in cultuur

Is cultuur te duur, te moeilijk en te hoogdrempelig of zitten jongeren gewoon echt liever op café of achter hun computer? Kabinet J, de Leuvense jongerenraad, gaat hier alvast niet mee akkoord. Sterker nog, voor hen zijn jongeren & cultuur een match made in heaven.

Kabinet J nam daarom het culturele aanbod onder loep en stelde vast dat het aanbod groot genoeg is, maar dat er iets schort aan de communicatie erover. Wat research leert ons namelijk dat we op het vlak van kwaliteit, kwantiteit en diversiteit niet mogen klagen in Leuven. Maar het feit dat we hier ‘wat research’ voor moesten doen, licht alvast een tipje de sluier van onze aanbevelingen op. De leuze ‘onbekend is onbemind’ is misschien een cliché, maar daarom niet minder waar voor het Leuvense culturele aanbod voor jongeren.

Onder cultuur verstaan we in dit advies zowel het vaste aanbod van theater, dans, film en muziek als eenmalige evenementen en projecten. We trokken hiervoor op 18 maart 2016 naar Museum M tijdens het evenement Digitaal Materiaal. Dit is een project voor en door jongeren rond beeldende kunst en muziek. Kabinet J nodigde een illustratrice uit om een kunstwerk te maken aan de hand van de meningen rond cultuur van de jonge bezoekers. Daarnaast bezochten we twee middelbare scholen, waar we gedurende een lesuur in gesprek gingen met leerlingen van het 5de jaar.

Wat maakt dat je naar een evenement gaat?

In Museum M antwoordden veel jongeren dat ze naar Digitaal Materiaal gekomen waren, omdat het evenement voor én door jongeren georganiseerd werd. Sommigen kenden de organisatoren persoonlijk, anderen werden aangetrokken door het jeugdige concept. Ze vertelden ons dat dit ook geldt voor andere evenementen die door jongeren georganiseerd worden.

Jongeren zien hun eigen leeftijdsgenoten als betrouwbare bronnen op basis waarvan ze beslissen of ze ergens naar toe willen gaan of niet. Een evenement georganiseerd voor én door jongeren zal sneller aansluiten bij de eigen leefwereld. Daarnaast hebben jongeren ook een intrinsieke interesse is wat vrienden (of vrienden van vrienden) organiseren. Een goede kruisbestuiving tussen jongeren en de culturele sector is hierbij onmisbaar!

Een succesvolle voorgaande editie en bekende namen trekken ook veel jong publiek. Dit zorgt ervoor dat jongeren beter kunnen inschatten wat ze van het cultuurevenement mogen verwachten. Deze verwachtingen bepalen ook het budget dat jongeren willen spenderen aan een culturele avond. Een inspirerende, atypische, hippe locatie, zoals Museum M of OPEK, kan ons altijd bekoren!

Wat maakt dat je niet naar een evenement gaat?

Soms vormen praktische zaken zoals tijd en afstand een belemmering om aan cultuur deel te nemen, toch vormt dit voor slechts een minderheid van de jongeren een drempel. Een belangrijkere kwestie is de financiële kant van de zaak. Onder ‘Wie betaalt er voor cultuur en hoeveel zou je zelf betalen?’ gaan we hier dieper op in.

Verder speelt de sfeer een significante rol. Jongeren voelen zich vaak niet welkom op een evenement of vinden het er niet gezellig. Dit komt vooral voor als het gebeuren niet op jongerenmaat is. Het cultuuraanbod in Leuven is erg uitgebreid, maar het is vaak onvoldoende bekend. Het kost heel wat moeite om het aanbod uit te pluizen en er actief naar op zoek te gaan. Een korte beschrijving of affiche is meestal niet voldoende om de inhoud voldoende te kunnen inschatten. Dat houdt jongeren tegen om de stap te zetten om nieuwe dingen te ontdekken.

Hoe kom je een evenement te weten?

Facebook is voor jongeren het voornaamste communicatiemiddel. Zo blijven we op de hoogte van nieuwe evenementen en worden we geprikkeld door filmpjes of andere teasers. Mond-tot-mondreclame blijkt ook erg efficiënt. Dit kan via vrienden, maar ook ouders en de school spelen hierin een rol. Jongeren verwachten van de school dat deze hen tips geeft over komende cultuurevenementen en hen aanzet tot meer cultuurparticipatie. Over flyers zijn de meningen verdeeld: enerzijds belanden ze vaak in de papierbak of zelfs op straat, anderzijds vormen ze een tastbare reminder. Flyeren op een gelijkaardig evenement is het meest overtuigend, zo worden de geïnteresseerden rechtstreeks bereikt.

Wie betaalt er voor cultuur en hoeveel zou je zelf betalen?

Geld is een belangrijke drempel voor jongeren. Sommige ouders sponsoren culturele evenementen, maar zonder deze financiële steun vinden veel jongeren de prijzen te hoog. Als het evenement goed gekend is en de verwachtingen hoog liggen, durven jongeren een groter budget te spenderen. Onbekende, nieuwe culturele activiteiten bezoeken ze het liefst gratis of voor een lage prijs. Hieronder worden prijzen onder de vijf euro verstaan, of maximaal onder de tien euro. Wanneer het onbekende cultuuraanbod mee valt, zullen jongeren de volgende keer meer bereid zijn om zelf te betalen.

Moet er meer cultureel aanbod zijn?

Op zich is het aanbod in de stad erg groot, toch zijn er nog enkele hiaten. Op straat willen jongeren graag meer kunst zien, hieronder verstaan ze uiteenlopende dingen: mosgraffiti, straatartiesten, raamtekeningen… behoren tot de mogelijkheden. Projecten zoals KUNSTBAK, waarbij elektriciteitskasten onder handen genomen worden door kunstenaars, mogen zeker uitgebreider. Meer tentoonstellingen, niet enkel in Museum M, maar ook op meer laagdrempelig toegankelijke locaties zoals de bibliotheek of het stadspark staan op het verlanglijstje van de Leuvense jeugd. De meeste evenementen vinden plaats in het voorjaar, hierdoor ervaren jongeren een culturele leegte in de herfst- en wintermaanden.

Onze aanbevelingen

1. Het bestaande aanbod is onbekend –en dus onbemind- bij veel jongeren. We vragen aan de culturele organisaties om zelf naar de jongeren toe te stappen om hun aanbod bekender te maken. Ook samenwerkingen met scholen en gericht flyeren steunen we.
2. We vragen om initiatieven van en voor jongeren verder te ondersteunen. Ook een samenwerking tussen jongeren en professionele kunstenaars en cultuurmedewerkers vinden we een meerwaarde.
3. Het label “eerste keer” van 30CC is een handig instrument. Zo krijgen jongeren tips over laagdrempelige voorstellingen. Het label dat nu bestaat, geeft correcte tips, maar is onbekend. We stellen voor om dit label bekender te maken en ook uit te breiden naar andere organisaties.
4. Jongeren hebben baat bij tips en informatie op maat over het aanbod. Dit kan bijvoorbeeld door jongeren recensies te laten schrijven voor hun eigen leeftijdsgenoten.
5. De cultuurwebsites kunnen gebruiksvriendelijker en aantrekkelijker gemaakt worden voor jongeren. Dit kan in samenwerking met jongeren.
6. Scholen spelen een belangrijke rol bij het proeven en ontdekken van het culturele aanbod. Sommige scholen hebben hiertoe al initiatieven opgezet. Deze kunnen versterkt en uitgebreid worden. Wij denken bijvoorbeeld aan (niet-verplichte) culturele uitstappen die scholen organiseren buiten de lesuren (zonder link naar lesopdracht).
7. Jongeren hebben nood aan financiële ondersteuning. Kortingen, cultuurbonnen… kunnen hierbij helpen. De bestaande kortingen bij 30cc zijn momenteel te beperkt. Prijzen onder vijf of tien euro zijn belangrijk, zeker bij het aanbod dat onbekend is voor jongeren.
8. Kleinschalige culturele organisaties moeten financiële en praktische ondersteuning blijven krijgen van de stad. Het is belangrijk dat zulk aanbod blijft bestaan.
9. We vragen aan om regelmatig, structureel en op jongerenmaat te polsen naar de wensen en noden van jongeren.
10. De kunst in het straatbeeld wordt zeer geapprecieerd door jongeren. Dit is een zeer toegankelijke vorm, zowel qua locatie, prijs, tijd en interesse. Zo kan er ook reclame gemaakt worden voor het bestaand aanbod.

Met vriendelijke groeten

Bo, Mathilde, Els, Esther, Kaat, Nassim, Axel, Anouk, Ruben, Brecht, Nina, Jonathan, Floris en Renilde